Wat was de rol van Nederlandse kastelen en buitenplaatsen tussen 1940 en 1945? Dit onderwerp stond jaren centraal in het landelijk onderzoeksproject ‘Oorlog in Arcadië, 1940-1945’, geïnitieerd door Gelders Genootschap en de Nederlandse Kastelenstichting. Niet eerder werd deze periode met een landelijke scope onderzocht; ‘Oorlog in Arcadië’ schijnt nieuw licht op een onbekend onderwerp.

Nu is er het boek dat een veelheid aan aspecten rondom de oorlogsperiode op kastelen en buitenplaatsen belicht. Behalve mobilisatie en vordering, komen onderwerpen als het dagelijks leven, bescherming, schade, verwoesting en herdenken aan de orde. 

Eeuwenlang is het Nederlandse landschap beïnvloed door de aanwezigheid van grootgrondbezit van adel, stedelijke regenten en andere elite. Het zijn plekken die aangeduid werden als ‘Arcadië’, als paradijs op aarde. In de periode 1940-1945 werd alles anders. Nederlandse, Duitse en geallieerde legers vorderden kastelen en landhuizen inclusief hun boerderijen en gronden. De huizen werden gebruikt als militaire hoofdkwartieren, scholen, ziekenhuizen, weeshuizen en barakken. De landerijen werden benut voor houtoogst en de jacht. Soms lagen de landgoederen in de frontlinie en speelden zij maandenlang een militaire rol, zoals bij de Slag om Arnhem. Bunkers, loopgraven en geschutsopstellingen moesten de vijand op een afstand houden. De strijd zorgde voor beschadiging en soms vernietiging van het gebouwde en landschappelijke erfgoed.

Op basis van nieuw onderzoek naar 1300 landgoederen weten we dat meer dan 90 landgoederen door het Nederlandse leger gebruikt werden tijdens de mobilisatie en 400 landgoederen gevorderd zijn door de Duitse bezetter voor uiteenlopende functies. Zo’n 105 kastelen en landhuizen werden compleet verwoest door oorlogsgeweld en honderden raakten licht tot zwaar beschadigd. Ook is gekeken naar het lot van Joodse buitenplaatsen, het dagelijkse leven op een landgoed en kasteeltoerisme in bezettingstijd en de wederopbouw van Arcadië na 1945.

Het rijk geïllustreerde boek met tal van bijdragen van verschillende auteurs en met nooit eerder gepubliceerde foto’s is vanaf 3 juli bij ons te koop zonder verzendkosten. Het boek kost tot 1 oktober 39,95 (introductieprijs); daarna is de prijs 49,95 (incl. verzendkosten).

Vanaf nu kunt u intekenen (en bestellen) op een exemplaar via deze link. Het boek wordt dan vanaf 3 juli verzonden.