De Nederlandse Kastelenstichting, Erfgoedvereniging Bond Heemschut en de Nederlandse Tuinenstichting verwelkomen en onderschrijven het negatieve advies van het Rijk inzake de verbouwplannen voor kasteel Gemert. 

Per brief van 11 november jl heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het College van B&W van Gemeente Gemert-Bakel geadviseerd om de aanvraag omgevingsvergunning met betrekking tot buitenplaats en kasteel Gemert vooralsnog niet te verlenen.

Met het advies vraagt de Rijksdienst om meer zorgvuldigheid te betrachten ten aanzien van de voorgenomen herbestemming van (een deel van) kasteel Gemert naar een wellnesscentrum en ondergrondse parkeerkelder, waartoe een deel van het kasteelplein en de tuin tussen de bebouwing en het Ridderplein zou moeten worden opengegraven.

Kasteel Gemert
Het huidige hoofdgebouw van het in Lodewijk XIV-stijl gebouwde Kasteel Gemert is gebouwd in 1740. Het bestaat uit een middengedeelte met haaks daarop twee vleugels. In 1936 is naar ontwerp van architectenbureau P. van den Boomen een kapel gebouwd door de Spiritijnen, de toenmalige eigenaren, die met het bouwplan verloren gaat.

Centrale vraag die aan de Rijksdienst werd voorgelegd, was of het plan voldoende rekening houdt met de cultuurhistorische waarden van de buitenplaats, de tuin en bebouwing. Tevens was de vraag of het plan binnen de contouren van het ruimtelijk- en erfgoedkader past.

Korte inhoud advies omgevingsvergunning rijksmonument Rijksdienst Cultureel Erfgoed
Het advies is om de gevraagde omgevingsvergunning vooralsnog niet te verlenen omdat het bouwplan afbreuk doet aan de cultuurhistorische waarden van de locatie en de buitenplaats; de gevraagde aanpassingen in het plan zijn te groot en te omvangrijk om een procesmatige doorgang te verantwoorden. Naar de opvatting van de Rijksdienst verhouden de conceptuele hoofdkeuzes zich op onderdelen niet tot de gestelde kaders of vragen ze meer ontwerpend onderzoek ten aanzien van de volumewerking, de maaiveldbehandeling, de openbare inrichting en in de verschijningsvorm. Ook is het advies van de Rijksdienst om meer inzicht te geven in de twee nieuw geplande bruggen en de ruimtelijke gevolgen, de verschijningsvorm en de technische uitwerking ervan in het licht van de integrale planbeoordeling. Ten aanzien van de bouwkundige uitvoering van de ondergrondse bouw vraagt de Rijksdienst duidelijke garanties. De Rijksdienst adviseert tot slot om de huidige overlegvorm te wijzigen naar een compacter ontwerpatelier. De Nederlandse Kastelenstichting, Bond Heemschut en de Nederlandse Tuinenstichting zijn van mening dat het advies van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed recht doet aan deze unieke historische locatie die het verdient in authentieke staat behouden te blijven voor toekomstige generaties.

De NKS
De Nederlandse Kastelenstichting is een onafhankelijk pleitbezorger voor kastelen en buitenplaatsen. Wij zetten ons in voor de bescherming van individuele kastelen en buitenplaatsen en voor relevante sectorbrede thema’s zoals klimaatadaptatie en de ensemblewaarde van kastelen en buitenplaatsen. Daarvoor gaan wij in gesprek met een breed scala aan partijen, zoals overheden, particulieren, projectontwikkelaars, die betrokken zijn bij planvorming rond kastelen en buitenplaatsen. Waar noodzakelijk en mogelijk speelt de NKS een rol in het bijsturen van plannen, door zienswijzen in te dienen of door andere juridische wegen te bewandelen.

Bond Heemschut
Bond Heemschut is de grootste en een van de oudste erfgoedverenigingen van Nederland. Als erfgoedvereniging zet Heemschut zich al sinds 1911 met ruim 5000 leden in voor de bescherming van waardevolle objecten en gebieden. De vrijwilligers volgen ruimtelijke ontwikkelingen. Ze laten hun stem horen als cultuurhistorische waarden in het geding zijn. Dat doen ze het liefst vooraf, door gemeenten en provincies te wijzen op de cultuurhistorische waarden van het gebouwde en aangelegde erfgoed.

De Nederlandse Tuinenstichting
De Nederlandse Tuinenstichting heeft ten doel de instandhouding en de bescherming van groen erfgoed, waaronder zowel historische als hedendaagse buitenplaatsen in Nederland te bevorderen. De NTs richt zich daarbij op tuinen, parken, openbare groenvoorzieningen en landschappen met een herkenbare aanleg, die van maatschappelijke betekenis zijn door o.a architectuur, vormgeving en inrichting, beplanting, cultuurhistorische waarde, ligging of ensemblewaarde in samenhang met gebouwde of andere objecten.