Vandaag bracht de donateursexcursie ons naar landgoed en kasteel Ampsen in Lochem. Een prachtig 17e-eeuws kasteel waar de familie ons persoonlijk ontving en rondleidde. Zeer bijzonder, want kasteel Ampsen is normaliter niet toegankelijk voor publiek. Onze donateurs kregen een exclusieve rondleiding door het kasteel en de tuin en parkbos. Daarna gezellig napraten onder het genot van een hapje en een drankje.

 

Kasteel Ampsen

Het kasteel en landgoed is vandaag nog steeds particulier bezit van de familie Van Weede. Het bosrijke landgoed is 680 hectare en sinds 1928 opengesteld voor publiek. Het Sterrenbos, ten noorden van hethuis is een verzameling van lanen die volgens een patroon met elkaar verbonden zijn en op een centraal punt bij elkaar komen.  Een ander deel van het parkbos is als slingerbos aangelegd. In de dwars uit de middenas gelegen Laan van Ampsen ligt een neo-gotische cascade uit 1852. In het bos komen ongeveer 80 verschillende soorten vogels voor.

Vandaag brachten we een exclusief bezoek aan buitenplaats Huys ten Donck in Ridderkerk. Op het programma stonden een rondleiding door het huis, een high tea en een rondleiding door het park.

Doordat de geschiedenis over negen generaties binnen de muren van Het Huys ten Donck behouden is gebleven is een wandeling door het huis net een wandeling door onze vaderlandse geschiedenis, met herinneringen aan de verschillende posities welke familieleden hadden in stadsbesturen, bij de VOC, aan het hof, als gezanten in het buitenland en in de Tweede Wereldoorlog. De kleinzoon van de bouwer, Otto Paulus Groeninx van Zoelen, refereerde in 1820 aan de buitenplaats als de plek ‘Alwaar al mijn genoegens verenigd zijn’.  Hij doelde niet alleen om het huis zelf maar ook op een van de belangrijkste landschapsparken, die het huis omgeven.  Ervaar de eenheid van huis en park vandaag zelf met deze unieke excursie.

Huys ten Donck

Het Huys ten Donck is een buitenplaats gelegen tussen de dorpen Bolnes en Slikkerveer in de gemeente Ridderkerk en omgeven door een bijzonder  22 hectare groot park in de stijl van een Engels landschap, het Donckse Bos genoemd.  De buitenplaats  is gelegen op een zandterp/donk aan de rand van de Maas in de polder Nieuwe Rijerwaard.  Op het buitenplaats bevinden zich behalve het monumentale herenhuis een koetshuis, houtloods, ‘’tiendgebouw’’ en in het park  follies. den in een en een boerderij. Er stond een kasteelachtig herenhuis  uit 1616. In 1746 werd op de grondvesten van dit ‘’kasteeltje’’ in opdracht van de Rotterdamse burgemeester en heer van Ridderkerk mr. Otto Groeninx van Zoelen (1704-1758) het huidige herenhuis  gebouwd in Lodewijk XIV-stijl.

De buitenplaats is bijna drieënhalve eeuw, sinds 1676, in het bezit van de familie van Zoelen en Groeninx van Zoelen. In 1702 bracht Catharina van Zoelen de buitenplaats  als bruidsschat in haar huwelijk met Cornelis Groeninx in. Cornelis nam de naam Groeninx van Zoelen aan. De familie woonde in een groot huis aan de Haringvliet te Rotterdam, echter hun buitenplaats het Huys ten Donck –was de favoriete plek waar de familie samenkwam en haar (zakelijke) relaties ontving. De buitenplaats werd aangelegd als plek die tot de fantasie zou spreken, waar gasten in pracht en praal konden worden ontvangen en waar de kinderen in een gezonde omgeving buiten konden spelen.

Hun nazaten wonen nog steeds op het landgoed. Momenteel wordt het bewoond door Catharina Groeninx van Zoelen, de 24e ambachtsheer (-vrouwe) van Ridderkerk, haar echtgenoot en twee kinderen. Dankzij de eeuwenlange verbinding met de familie Groeninx van Zoelen, is de persoonlijke, warme sfeer op Het Huys ten Donck nog steeds voelbaar.

Door het hele land trokken ruim 120 kastelen, buitenplaatsen, landgoederen en kasteelplaatsen - met sporen van verdwenen kastelen -  weer vele liefhebbers naar Dag van het Kasteel op maandag tweede pinksterdag. De Nederlandse Kastelenstichting (NKS) organiseerde dit grote publieksevenement voor de 12e keer, dit jaar met Over de grens als centraal thema. Gezinnen namen een kijkje op een kasteel in hun eigen omgeving, anderen reisden verder weg om een programma bij te wonen op de veelal particuliere historische locaties. Met voorstellingen, lezingen en concerten rond de thema’s Koloniale banden, Internationale familiebanden en Grenzeloze muziek beleefden zowel publiek, performers als eigenaren verrassende en soms ontroerende momenten.

Koloniale banden: een beladen onderwerp veelzijdig belicht 

Een groot aantal kastelen en buitenplaatsen heeft banden met het koloniaal verleden. Toch is het voor velen nog een beladen onderwerp. Zeven locaties hebben een bijdrage geleverd om dit onderwerp vanuit meerstemmig perspectief voor het voetlicht te brengen.

Op Landgoed Vollenhoven in Utrecht ontving bewoonster Liline Haitsma Mulier een zeer geïnteresseerd publiek in haar huis voor de lezing van neerlandica Frieda Heijkoop, die werkt aan een boek over Vollenhoven. De koloniale banden van verschillende voormalige eigenaren van Vollenhoven werden belicht, waaronder baron Van der Capellen die tot 1826 gouverneur-generaal was in Nederlands-Indië. Daar had zich ingezet voor de ontwikkeling van het land en de bevolking. Bij zijn terugkeer naar Nederland nam hij Ourika mee, die eerder als jong meisje uit Papoea Nieuw Guinea was ontvoerd. Zij trouwde met een tuinknecht van Vollenhoven. Singer-songwriter Shishani maakte indruk met haar eigen ode aan Ourika, door zich te verplaatsen in Ourika vanuit haar eigen gevoel van vervreemding in Nederland.

Verleden komt tot leven

Zo brachten de programma’s Koloniale banden en Internationale familiebanden bezoekers op verrassende wijze in contact met het verleden. Daarnaast boden zes kastelen en buitenplaatsen jonge musici een podium, waarbij op elke locatie een andere periode uit de muziekgeschiedenis tot leven kwam. Bezoekers waren vol lof over de originele invulling van het thema Grenzeloze Muziek en de kwaliteit van de musici. Zo bracht het klassieke strijktrio AlLuTe Indische krontjong muziek ten gehore op buitenplaats Doornveld te Doorn - een verwijzing naar een voorouder van de huidige bewoners die theeplanter was in Indonesië.

Liefhebbers van middeleeuwse kastelen bezochten de Archeotrails - routes langs sporen van verdwenen kastelen - in Utrecht, Groningen en Gelderland en Overijssel. Daarnaast werd er volop genoten van uitgezette fietsroutes, onder meer langs Exoten op landgoederen, en natuurlijk van de activiteiten en rondleidingen bij alle deelnemende locaties.

 
Carola Eijsenring las haar gedicht Ver van Huis voor op buitenplaats Djoerang in Zoelen. Particulier eigenaren uit Gelderland en Utrecht kwamen hier op initiatief van de NKS bij elkaar. Diederik von Bönninghausen praatte iedereen bij over de Conference Heritage Houses for Europe in Brussel. Georganiseerd door de European Landowners` Organisation en European Historic Houses Association. Diederik en Heidi van Limburg Stirum waren in april 2019 bij het congres aanwezig. Gezamenlijk werd de aftrap van Dag van het Kasteel gegeven.

Gedicht Carola Eijsenring
ver van huis, altijd ver van huis, ook al al reis
je van West naar Oost en van Zuid naar Noord
het zal altijd voelen als ver van huis

tot je de moed vindt om hoe dan ook,
waar je ook maar bent, van je hart
je thuis te maken